Ηγεσία: ένα ακατόρθωτο έργο
"Αν θέλεις να ηγηθείς ανθρώπων, πρέπει να περπατάς πίσω τους" Αυτή η φράση του Κινέζου φιλοσόφου Laotse περιγράφει πολύ καλά τις δυνατότητες και τα όρια της ηγεσίας. Το να προχωρώ πάντα μπροστά και να ελπίζω ότι οι άλλοι θα με ακολουθήσουν άνευ όρων είναι ένα ως επί το πλείστον πεπερασμένο μοντέλο ηγεσίας από άποψη χρόνου. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στον σημερινό κόσμο όπου ο αυτοπροσδιορισμός γίνεται όλο και πιο σημαντικός παράγοντας. Επιπλέον, τα κοινωνικά συστήματα είναι πολύ περίπλοκα για να αποκρυπτογραφηθούν στο σύνολό τους και οι άνθρωποι δεν μπορούν να καθοδηγούνται από προκαθορισμένα πρότυπα. Αντίθετα, χρειάζονται κίνητρα για να καθοδηγηθούν. Τα κίνητρα αυτά ποικίλλουν ανάλογα με τους τομείς της ζωής (ποδόσφαιρο, σχολείο, εργασία, οικογένεια, φίλοι κ.λπ.) καθώς και από άτομο σε άτομο. Ορισμένες φορές το κίνητρό μας είναι απλώς το να είμαστε μέρος μιας ομάδας. Εάν οι δομές κινήτρων διαφέρουν τόσο πολύ μεταξύ τους και ποικίλλουν επίσης εντός μιας ομάδας, πώς μπορεί να λειτουργήσει η "ηγεσία"; Ας επιστρέψουμε στον Laotse: αφιερώστε χρόνο για να παρατηρήσετε και να γνωρίσετε τους παίκτες σας. Τι τους παρακινεί και ποια συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν από αυτό; Δώστε τους ελευθερία, επιτρέψτε τους να παίρνουν αποφάσεις και εξακολουθήστε να είστε ο τιμονιέρης. Πώς λειτουργεί αυτό; Πολύ καλά, άλλωστε, εσείς περπατάτε πίσω τους και έχετε τη δυνατότητα να κατευθύνετε τη διαδικασία όποτε το θεωρείτε απαραίτητο. Ο κλασικός ηγέτης δεν μπορεί να το κάνει αυτό, ειναι μπροστά και πρέπει να ελπίζει ότι οι στρατιώτες του θα τον ακολουθήσουν.
Παράδειγμα:
Μια από τις ομάδες μας είχε έναν αγώνα πρωταθλήματος με εναν μέτριο αντίπαλο. Είπα στον προπονητή ότι θα ήθελα να τον βιντεοσκοπήσω κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, η οποία δεν αποτελούσε πλέον ειδική περίσταση για εκείνον. Προετοιμάστηκε πολύ ευσυνείδητα και εκφώνησε μια ομιλία από την οποία δεν έλειπε τίποτα. Συντόνισε την ομάδα του τακτικά, πνευματικά και ακόμη και με ατομικά στοιχεία για αυτό το παιχνίδι. Φυσικά, υπήρχε και η φλογερή έκκληση παρακίνησης στο τέλος της ομιλίας του, η οποία ήταν ενεργητική και παθιασμένη. Η ομάδα κέρδισε επάξια με 7:1, το οποίο ήταν ακριβώς το αποτέλεσμα που είχα προβλέψει πριν από το παιχνίδι.
Τι συνέβη;
Τίποτα απολύτως, στην πραγματικότητα, άρα δεν διάβασες τίποτα. Ωστόσο, αναρωτήθηκα αν ήταν πραγματικά απαραίτητη αυτού του είδους η αντιμετώπιση, ειδικά από τη στιγμή που ο αντίπαλος δεν είχε την απαραίτητη ποιότητα για να μας φέρει σε σοβαρή δύσκολη θέση. Επιπλέον, μετά την ομιλία ήμουν αναποφάσιστος για το ποιο συναίσθημα ήθελε να προκαλέσει ο προπονητής μας, στους παίκτες του. Αυτοσυγκέντρωση; πάθος; ή απόλαυση του παιχνιδιού; Σήμερα είμαι σίγουρος ότι δεν το ήξερε ούτε ο ίδιος. Δεν ήθελε να κάνει κάτι λάθος και ως εκ τούτου ήθελε να ενσωματώσει όλα τα πιθανά νοηματικά περιεχόμενα και συναισθήματα. Θυμάστε τη λειτουργία απόδοσης; Αυτό ακριβώς ενεργοποίησε εκείνη τη στιγμή και στο τέλος το αποτέλεσμα τον δικαίωσε. Ωστόσο, είμαι ακράδαντα πεπεισμένος ότι θα πήγαινε καλά και αν είχε απαλλαγεί εντελώς από μια ομιλία. Πολύ πιο σημαντικές, ωστόσο, είναι οι επιπτώσεις για το μέλλον. Γνωρίζουμε τους "Προπονητές της εξέδρας", των οποίων τα λογια επιδρούν μετά από πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και σβήνουν και πάλι σχεδόν το ίδιο γρήγορα. Ή, για να το θέσω αλλιώς: Αν έχω ήδη χρησιμοποιήσει όλα τα όπλα μου απέναντι στην ένατη ομάδα του πίνακα, τι θα πω στα παιδιά απέναντι στον πρωτοπόρο της κατηγορίας; Αλλά και εδώ, επίσης, δεν υπάρχει σωστό ή λάθος. Παρ' όλα αυτά, θα ήθελα να σας καλέσω να το λάβετε υπόψη σας πριν από τις επόμενες ομιλίες σας, διότι μακροπρόθεσμα μια τέτοια σκέψη μπορεί να είναι στοιχειώδους σημασίας.
ΣΦΑΛΜΑΤΑ
- Λανθασμένη συναισθηματοποίηση: Με αλλα λόγια: Αν θέλω συγκέντρωση από τους παίκτες μου, γιατί απαιτώ ... πάθος;
- Έλλειψη εστίασης: Ποια μηνύματα θέλω να στείλω; Ποιος είναι ο πυρήνας του μηνύματός μου; Αυτό αναφέρεται όχι μόνο σε νοητικούς αλλά και σε τακτικούς παράγοντες.
- Αρχή πολλων προπονητων: Όλοι αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο, παρόλο που οι δομές των κινήτρων τους διαφέρουν μεταξύ τους. Έχετε σκεφτεί ποτέ να χωρίσετε τις ομιλίες, για παράδειγμα ανάλογα με τις ομάδες θέσεων;
- Στάση αντιστάθμισης: βλ. το πρακτικό παράδειγμα ατο κεφαλαιο coaching
- Το επίκεντρο είναι το δικο μας πιστευω (αυτοσκοπός): Σε αυτό το παράδειγμα, ο συνάδελφος του προπονητή ενδιαφερόταν κυρίως για τη δική του απόδοση. Κατανοητό, άλλωστε, ήθελε να αποδώσει μπροστά στον αθλητικό του διευθυντή.
ΕΡΓΑΛΕΙΑ
- Καθορισμός στόχων και υποβολή ερωτήσεων: Τι θέλω να επιτύχω με αυτή τη ομιλια; Ποια θα είναι τα κεντρικά μηνύματα;
- Προσανατολισμός: Τι είναι καλό για τους παίκτες μου σε μια τέτοια κατάσταση; Σε ποιες δυνάμεις μπορώ να βασιστώ; Αλλά προσέξτε: Μια φλογερή ομιλία εκφυλίζεται γρήγορα σε κανονικότητα αν την επαναλαμβάνετε κάθε εβδομάδα.
- Εξατομικευμένη προσέγγιση: Γιατί να μην μιλήσετε σε μικρές ομάδες που θα συγκεντρώσετε ανάλογα με τις ανάγκες; Πλεονέκτημα: Οι παίκτες λαμβάνουν ο καθένας μόνο μια πολύ σύντομη, αλλά εξίσου εξατομικευμένη ομιλία, η οποία σπάνια γίνεται βαρετή.
- Εξατομικευμένη προσέγγιση: Απευθυνθείτε απευθείας σε μεμονωμένους παίκτες. Αυτό είναι πολύ πιο αποτελεσματικό από τις ομαδικές ανακοινώσεις, τις οποίες ο καθένας μπορεί να αποφύγει. Προσοχή όμως και εδώ: η απευθείας απεύθυνση στους παίκτες μπροστά στην ομάδα μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα αν έχετε λίγα πράγματα να πείτε σε ένδειξη εκτίμησης.
