Προπόνηση επιπέδου στις ακαδημίες,

Προπόνηση στις ακαδημίες, προβληματισμός και λύσεις

Κάθε προπονητική ενότητα προσφέρει στο ταλέντο μας τη δυνατότητα να εξελιχθεί, εφόσον η ενότητα έχει δομηθεί σωστά. Ο προπονητής πρέπει μεθοδικά να παρουσιάσει ένα πρόγραμμα μάθησης, διότι την ποιότητα των ατομικών προπονήσεων και την εξέλιξη του ταλέντου την καθορίζει πρωτίστως η τεχνογνωσία του προπονητή. Γι’ αυτό ο προπονητής θα πρέπει να σχεδιάσει την ενότητα προσεκτικά, μεθοδικά και να έχει την ανάλογη δομή. Οι κατευθυντήριες γραμμές της προπονητικής ενότητας για το νεαρό ποδοσφαιριστή/ταλέντο δεν συσχετίζονται πολλές φορές με τη γραμμή της ομάδας. Θα πρέπει να υπάρχει κατανόηση από τους παράγοντες της ομάδας.

Πρωταρχικός στόχος στις υποδομές είναι να μπορέσουμε να εξελίξουμε το κάθε ταλέντο ξεχωριστά, όσον το δυνατόν καλύτερα. Θα πρέπει σε τακτικά χρονικά διαστήματα να αναλύουμε τον παίκτη ταλέντο, για να μπορέσουμε να έχουμε μία ακριβή εκτίμηση των δυνατοτήτων του και να μπορέσουμε να προσδιορίσουμε τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία του ταλέντου του. Πάνω σε αυτά τα σημεία θα προγραμματίσουμε τις προπονητικές ενότητες. Ο προπονητής θα πρέπει να δείχνει προσωπικό ενδιαφέρον για τον κάθε παίκτη ταλέντο και να του εφιστά την προσοχή στην εξέλιξή του.

Όλες οι προπονητικές μονάδες πρέπει να βγαίνουν από το παιχνίδι. Προπονούμε μόνο αυτό που συμβαίνει μέσα στο παιχνίδι. Η προπόνηση της τακτικής προσομοιώνεται. Θα προπονηθούμε μέσα από μικρά παιχνίδια και βήμα-βήμα να αυξήσουμε την πίεση του χρόνου και του αντιπάλου. Για τα ταλέντα, ειδικά τα ξεχωριστά, θα πρέπει να σχεδιάσουμε την προπονητική ενότητα να είναι πολύπλοκη και περίπλοκη.

Προβληματισμοί και πιθανές λύσεις

Η αντίπαλη ομάδα παίζει ένα σύστημα 4-4-2 και η άμυνά της, τη στιγμή της κατοχής μας, έχει σχηματίσει  τις αμυντικές της γραμμές στο ύψος τής μεγάλης περιοχής.

Πρώτη λύση: πάσα στον παίκτη που παίζει κοντά στη γραμμή του πλάγιου άουτ, ο όποιος όταν λάβει την μπάλα πηγαίνει στο ένας εν ενός και προσπαθεί να διασπάσει την αντίπαλη άμυνα.

Δεύτερη λύση: οι κεντρικοί επιθετικοί κάνουν κίνηση για να λάβουν την πάσα, είτε στην πλάτη της αντίπαλης άμυνας, είτε για να παίξουν το ένα-δύο μεταξύ τους.

Τρίτη λύση: Οι ακραίοι επιθετικοί ζητάνε την μπάλα στην πλάτη τής αντίπαλης άμυνας προσποιούμενοι μία κάθετη επίθεση και στη συνέχεια να κάνουν overlapping στον αντίπαλο.

Αρχικά οι ασκήσεις προσανατολίζονται στο τελείωμα των φάσεων, στην προετοιμασία της επίθεσης και στη σιγουριά με την μπάλα (κατοχή). Υπομονή, με προπονητικές ενότητες που είναι για όλες τις ακαδημίες άνω των 12 ετών. Ο στόχος των απαιτήσεων είναι να γίνει ο παίκτης καλύτερος. Να αποκτήσει ατομική ποιότητα, με ή και χωρίς την μπάλα. Αυτό δε σημαίνει ότι θα παραμελήσουμε και τα αμυντικά καθήκοντα. Παράλληλα με την εξέλιξη της άσκησης πρέπει ο προπονητής να δώσει και κατευθυντήριες εντολές στους συμμετέχοντες να αμυνθούν σωστά, να συμμετάσχουν στην αμυντική μετάβαση.

Τελείωμα της φάσης

Για να μπορέσουν να εκμεταλλευτούν οι παίκτες τις διάφορες ευκαιρίες που δημιουργούνται μέσα στο παιχνίδι, πρέπει οι επιθετικοί να έχουν πολλές επιλογές στο τελείωμα των φάσεων. Πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιούν όλα τα μέρη του ποδιού, διάφορες εκτελεστικές ικανότητες με το σώμα, όπως ψαλίδι, ανάποδο ψαλίδι και κεφαλιά, και όλα αυτά υπό την πίεση του χρόνου και του χώρου. Εδώ, πρέπει ο προπονητής να καταλάβει ότι για το τελείωμα των φάσεων παίζει μεγαλύτερο ρόλο η ακρίβεια στην εκτέλεση παρά η δύναμη. Ο παίκτης θα χρειαστεί να έχει και τακτικές ικανότητες για να είναι σε θέση ώστε να εκτελέσει. Εδώ παίζει μεγάλο ρόλο η πρόβλεψη. Ο επιθετικός πρέπει να κατανοήσει σε ελάχιστο χρόνο, πού θα πρέπει να κινηθεί ο ίδιος ώστε να γίνει επικίνδυνος τη σωστή χρονική στιγμή. Όλα αυτά από τη στιγμή που ξεκινάει η επίθεση, μέχρι τη στιγμή της εκτέλεσης. Εδώ θα πρέπει να κατανοήσουν ότι η φάση μπορεί να έχει πολλές παραλλαγές και καμία φάση στο ποδόσφαιρο δεν είναι ίδια. Αυτά ο παίκτης πρέπει να τα επεξεργάζεται συνεχώς και όχι μόνο εναντίον ομάδων οι οποίες μαρκάρουν στενά μπροστά από το τέρμα. Ο επιθετικός για να μπορέσει να θεωρείται επιτυχημένος, πρέπει να έχει θάρρος και θράσος, να είναι έτοιμος να παίρνει ρίσκο και να έχει την απαραίτητη θέληση να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες του.

Λίγοι επιθετικοί παίκτες ξέρουν πριν από το τελικό σουτ προς τα που θέλουν να σουτάρουν. Οι περισσότεροι δεν παρακολουθούν καν τον τερματοφύλακα και προσπαθούν απλώς να σουτάρουν δίπλα του με αρκετή δύναμη, αλλά με λίγη ακρίβεια στο στόχο. Γι’ αυτό στις ασκήσεις θα προσπαθήσουμε να δώσουμε την ανάλογη αξία στις επιτυχημένες πάσες. Θα επιβραβεύουμε την προσπάθεια όταν ο παίκτης που εκτελεί την άσκηση συγκεντρώνεται και έχει ένα σκεπτόμενο τελείωμα φάσης.

Δημιουργία της φάσης

Κατοχή της μπάλας είναι όταν χτίζουμε την επίθεση, ή μόλις την επανακτήσαμε και είμαστε σε μεταβατικό στάδιο. Αν δεν το δουλέψουμε και το προπονήσουμε με όλους τους παίκτες, δεν θα έχουν πάντα τον ίδιο στόχο. Δεν είναι αυτονόητο ότι ο παίκτης κάτοχος θα προετοιμάσει την επίθεση από τον άξονα ή τις άκρες. Πόσο μάλλον όταν εφαρμόζουμε passing game και συμμετέχουν στην οργάνωση πέραν του ενός παίκτη. Ειδικά στις κλειστές άμυνες είναι αναγκαία η σιγουριά και η ακρίβεια στην πάσα, για να μπορέσουμε να θέσουμε σε κίνηση την αντίπαλη άμυνα και να δημιουργήσουμε χώρους. Ο στόχος είναι μέσα από ταχύτατες εναλλαγές θέσεων στην πλάτη της αντίπαλης άμυνας, να δημιουργήσουν χώρο οι παίκτες, να δουν αυτούς τους χώρους, και με πάσες ή ντρίπλα να εκμεταλλευτούν τους χώρους για να μπορέσουν να τελειώσουν τη φάση.

Απαραίτητα στοιχεία για να είμαστε σίγουροι με την μπάλα είναι ένα γρήγορο και ασφαλές passing game, με μικρές χρονικές κατοχές μπάλας που να συνδυάζονται με τις αναγκαίες προσποιήσεις με το σώμα, για να θέσουμε εκτός πορείας τον αντίπαλο παίκτη και να μπορέσουμε να συνεχίσουμε την κυκλοφορία της μπάλας. Αλλά, όπως και να το κάνουμε, στην κατοχή της μπάλας –τις περισσότερες φορές– ένας παίκτης κάνει τη διαφορά, είτε με ένα κερδισμένο ένας-εναντίον-ενός στις άκρες, ή στον άξονα και ακολουθεί κάθετη πάσα μέσα στην αντίπαλη περιοχή. Πάνω σε αυτές τις βάσεις και σε αυτές τις θέσεις θα στηρίξουμε πολλές ασκήσεις του προγράμματος.

Κατοχή της μπάλας

Όλες οι ομάδες πρέπει σε ορισμένες φάσεις του παιχνιδιού να αμύνονται. Εκεί θα δημιουργήσουν ζώνες για pressing, όπου ο αντίπαλος κάτοχος της μπάλας θα τεθεί υπό πίεση. Ταυτόχρονα θα μαρκάρουμε τους παίκτες του, θα κλείσουμε τους χώρους ώστε να αυξήσουμε την πίεση στον αντίπαλο, ώστε υπό την πίεση του χρόνου να δημιουργηθούν λάθη για να μπορέσουμε να επανακτήσουμε την μπάλα. Ποια είναι όμως τα αντίμετρα που είναι πραγματικά επιτυχή απέναντι σε έναν τέτοιον αντίπαλο, ο οποίος πιέζει ψηλά και είναι αναγκαία μία γρήγορη μετάβαση.

Ένα γρήγορο και ακριβές passing game με δύο επαφές, σε συνδυασμό με ένα καλό κοντρόλ, είναι μία σημαντική βάση για να έχουμε μία σίγουρη κατοχή της μπάλας. Πολλές φορές ο παίκτης που θα παραλάβει την μπάλα θα πρέπει να προσποιηθεί για να δημιουργήσει χώρο, γιατί το προς τα πού θα πάει η μπάλα, τελικά, εξαρτάται από την περίσταση. Το ιδανικό, φυσικά, θα ήταν να μπορέσει να βρει ελεύθερο χώρο. Αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει ο παραλήπτης της μπάλας να παραλάβει την μπάλα στο σωστό του πόδι. Για όλες αυτές τις λεπτομέρειες είναι απαραίτητη μία γρήγορη αντίληψη της κατάστασης από τους παίκτες, οι οποίοι θα πρέπει να έχουν προσανατολιστεί εκ των προτέρων.

Στην καλύτερη περίπτωση θα καταφέρουμε να ελαττώσουμε την πίεση του αντιπάλου, που θα αναγκασθεί σε οπισθοχώρηση, κάτι που θα μας διευκολύνει μεν στην εναρκτήρια φάση, θα δυσκολέψει όμως την προσπάθεια στην τελική. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μεταφέρουμε την μπάλα σε ζώνες εκτός πίεσης του αντιπάλου και έτσι θα καταφέρουμε να διατηρήσουμε την μπάλα στις γραμμές μας.

Οι στόχοι, η καθοδήγηση και η οργάνωση μιας τέτοιας προπονητικής ενότητας.

Ο στόχος μιας τέτοιας προπονητικής ενότητας είναι ο ποδοσφαιριστής να μπορέσει να λύσει προβληματικές καταστάσεις μέσα στο παιχνίδι. Καλό είναι τους προβληματισμούς μας να τους παρουσιάσουμε πρώτα στον πίνακα και να παίξουμε ένα παιχνίδι ερωτήσεων-απαντήσεων με τους νεαρούς παίκτες. Στις διάφορες ασκήσεις και παιχνίδια παρουσιάζουμε λύσεις σε απλές καταστάσεις παιχνιδιού. Ο σχεδιασμός της προπονητικής ενότητας στηρίζεται σε κατάσταση παιχνιδιού και οργανώνεται σε μικρά γήπεδα με πολλές επαναλήψεις. Ο προπονητής θα πρέπει να επαινεί όταν ο παίκτης εκτελεί σωστά και να αποφεύγει τα αρνητικά σχόλια. Όταν δημιουργούνται τεχνικοτακτικά λάθη θα πρέπει να προσφέρουμε και εναλλακτικές λύσεις. Για να βρούμε αυτές τις λύσεις θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και τη γνώμη του ίδιου του ποδοσφαιριστή (παιχνίδι ερωτήσεων-απαντήσεων).

Μορφές άσκησης

Η εφαρμογή της άσκησης και η οργάνωσή της εξαρτάται από πόσους παίκτες έχετε στη διάθεσή σας και αν έχετε ολόκληρο το γήπεδο ή μόνο μέρος αυτού. Οι παίκτες θα πρέπει να προκληθούν ανάλογα με τις δυνατότητές τους. Οι αρχάριοι, ίσως, να ξεκινήσουν χωρίς αντίπαλο και πίεση, ενώ οι παίκτες που είναι πιο προχωρημένοι με αντίπαλο και πίεση.

1η Φάση: Περίπλοκη κατάσταση παιχνιδιού

Μετά την προθέρμανση ακολουθεί μία περίπλοκη μορφή παιχνιδιού (ελεύθερο παιχνίδι) που θα τονίζει τον προβληματισμό, αφήνοντας ανοιχτή την τελική λύση.
Στη φάση αυτή οι παίκτες αρχίζουν και αντιλαμβάνονται τον προβληματισμό. Σαν προπονητές θα δώσουμε μεγαλύτερη βάση στο να κατανοήσουν οι ποδοσφαιριστές τον προβληματισμό. Μπορεί μεν να το έχουμε εξηγήσει στα αποδυτήρια, στον πίνακα, είναι διαφορετική όμως η κατάσταση με την κιμωλία στο χέρι από ότι με την μπάλα στο πόδι.

2η Φάση: Καθοδηγούμενη κατάσταση παιχνιδιού

Μέσα από το παιχνίδι καθοδηγούμε τις καταστάσεις του παιχνιδιού με οργανωμένες υποδείξεις.

3η Φάση

Ακολουθεί μία άσκηση με ή χωρίς αντίπαλη πίεση, όπου ζητάμε τις τεχνικές ικανότητες των παικτών.

4η και τελευταία Φάση

Ακολουθεί μία νέα περίπλοκη κατάσταση παιχνιδιού για να τελειώσει η προπόνηση.

Έχουμε δηλαδή μία μεθοδική εναλλαγή μεταξύ του παιχνιδιού και των ασκήσεων.

Παράδειγμα: προθέρμανση - περίπλοκη κατάσταση παιχνιδιού - καθοδηγούμενη κατάσταση παιχνιδιού - κατάσταση παιχνιδιού με ή χωρίς πίεση αντιπάλου - περίπλοκη κατάσταση παιχνιδιού.

Ο Προβληματισμός είναι:

Η αμυνομένη ομάδα αμύνεται χαμηλά και οργανωμένα μπροστά από την περιοχή της.

Η ομάδα μας έχει κατοχή στον άξονα και ο παίκτης πρέπει να αποφασίσει πώς θα συνεχίσει το παιχνίδι;

1^η & 3^η Λύση: παίζοντας την μπάλα στα άκρα (1^η επιλογή)

2^η Λύση: Παίζοντας με τους κεντρικούς επιθετικούς, συμμετέχοντας και ο ίδιος (ή όχι) στην επίθεση.

Η 3^η και η 4^η φάση στο παρακάτω παράδειγμα των ασκήσεων είναι οι εναλλακτικές λύσεις στο άνω πρόβλημα. Αν και αναφερόμαστε στην 1^η μέρα (2^η, 3^η, 4^η ) δεν είναι εφικτό να πραγματοποιούμε όλες τις ασκήσεις σε μια μέρα. Οπότε η 1^η μέρα επαναλαμβάνετε την επόμενη εβδομάδα με ένα εναλλακτικό σετ προπονήσεων στην 3^η και 4^η φάση.

Η σωστή επανάληψη είναι η μητέρα της μάθησης!

2η Ημέρα

 Ο προβληματισμός 

Η κίτρινη ομάδα παίζει εναντίον των άσπρων, που αμύνεται μπροστά από το τέρμα.

H μπάλα βρίσκεται στον άξονα και υπάρχουν οι εξής εναλλακτικοί τρόποι για να συνεχιστεί το παιχνίδι:

·         Λύση 1: πάσα προς την κοντινή άκρη και ο παραλήπτης πηγαίνει για το ένα εναντίον ενός, για να μπορέσει να διασπάσει την άμυνα.

·         Δεύτερη λύση: παίζει το 1-2 με έναν από τους σέντερ φορ και διασπά την αντίπαλη άμυνα.

·         Τρίτη λύση: αλλαγή παιχνιδιού.