10 τεστ για την αξιολόγηση των ικανοτήτων του τερματοφύλακα.
Του Horst Wein
( για ηλικίες κάτω των 13 ετών)
Γιατί το δέκαθλο του τερματοφύλακα?
Για την πλειονότητα των προπονητών στις υποδομές, οι οποίοι δεν έχουν βοηθούς είναι δύσκολο να προπονούν τους παίκτες τους και ταυτόχρονα να ασχολούνται και με τους τερματοφύλακες. Με το δέκαθλο που αναφέρουμε οι γκολκίπερ εξασκούνται και μόνοι τους και μπορούν χωρίς τη βοήθεια του προπονητή να αποκτήσουν εμπειρίες και να είναι πιο ανεξάρτητοι.
Αυτά τα τεστ μπορούν να αξιολογήσουν το βαθμό απόδοσης δύο ή και περισσότερων τερματοφυλάκων σε κανονικές συνθήκες παιχνιδιού.
Επίσης με το δέκαθλο και τις διάφορες παραλλαγές του μπορούν να βελτιωθούν σημαντικές δεξιότητες και ικανότητες του τερματοφύλακα όπως για παράδειγμα η γενική τοποθέτησή του στην εστία, η θέση ετοιμότητας και η θέση εκκίνησης για την επέμβαση, διάφορες αμυντικές τεχνικές, οι έξοδοί του, και το επιθετικό του παιχνίδι με το χέρι και το πόδι.
Κάποιες απαραίτητες ψυχοσωματικές ικανότητες μπορούν με αυτά τα τεστ να αναπτυχθούν, όπως για παράδειγμα η ικανότητα συντονισμού, η διορατικότητα, ο υπολογισμός της πορείας της μπάλας, η αύξηση του οπτικού πεδίου και η κατάλληλη επιλογή μιας απόφασης βάσει της αντίληψης.
Τα 10 τεστ:
1) Διπλή άμυνα.
Ο επιτιθέμενος τερματοφύλακας βρίσκεται 5 μέτρα έξω από τη γραμμή της μεγάλης περιοχής και έχει 2 μπάλες. Η πρώτη βρίσκεται πάνω στην γραμμή της μεγάλης περιοχής και η δεύτερη σε απόσταση 2 μέτρων και προς τα μέσα αριστερά ή δεξιά από την άλλη. Ο στόχος του επιτιθέμενου τερματοφύλακα είναι να σουτάρει την πρώτη μπάλα στο τέρμα που έχουμε φτιάξει με κώνους και έχει πλάτος 5 μέτρα και απόσταση 4,5 μέτρα από την γραμμή του μεγάλου τέρματος, και μετά σουτάρει την δεύτερη μπάλα προσπαθώντας να βάλει γκολ στην μεγάλη εστία. Το πρώτο σουτ πρέπει να είναι αρκετά δυνατό και μέχρι το ύψος του ώμου του τερματοφύλακα.
Η άσκηση ξεκινάει με τον πρώτο τερματοφύλακα να βρίσκεται στην μεγάλη εστία και να τρέχει γρήγορα προς το μικρό τέρμα με κώνους που έχουμε φτιάξει παίρνοντας θέση ετοιμότητας. Μόλις πραγματοποιηθεί το πρώτο σουτ ο αμυνόμενος γκολκίπερ επιστρέφει τρέχοντας στην μεγάλη εστία για το δεύτερο σουτ το οποίο πρέπει να είναι ψηλοκρεμαστό ή «λόμπα». Μετά από τα πρώτα δύο σουτ οι μπάλες μεταφέρονται σε πιο πλάγιες θέσεις και προσαρμόζεται ανάλογα και το τέρμα με τους κώνους. Αργότερα εναλλάσσουν ρόλους και θέσεις οι δύο τερματοφύλακες. Νικητής είναι ο τερματοφύλακας ο οποίος μετά από 6 σουτ θα έχει δεχτεί τα λιγότερα γκολ.
Μάθηση και στόχος μάθησης.
· Εξάσκηση στο συντονισμό και στην δεξιοτεχνία καθώς και βελτίωση των ικανοτήτων του προσανατολισμού και της ισορροπίας.
· Κατάλληλη τοποθέτηση.
· Γρήγορο μπλοκάρισμα της μπάλας με την κατάλληλη θέση ετοιμότητας στην εκτέλεση του σουτ από τον αντίπαλο.
· Παρατήρηση της μπάλας στο τρέξιμο προς τα πίσω.
2) Ένας εναντίον ενός.
Ο τερματοφύλακας που βρίσκεται στην εστία δίνει την μπάλα στον αντίπαλο τερματοφύλακα ο οποίος βρίσκεται στα 11 μέτρα ή στα 16.50 μέτρα ( ότι επιθυμεί ο προπονητής) επάνω στη γραμμή της μεγάλης περιοχής. Μόλις γίνει αυτή η πάσα ο επιθετικός πρέπει να βάλει γκολ στον τερματοφύλακα με οποιοδήποτε τρόπο μέσα σε 5 δευτερόλεπτα. Μόλις ολοκληρωθεί μια μονομαχία ο επιθετικός αλλάζει 4 άλλες διαφορετικές θέσεις και κάνει το ίδιο. Μετά από 5 επιθετικές προσπάθειες οι τερματοφύλακες αλλάζουν θέσεις και καθήκοντα. Νικητής είναι ο τερματοφύλακας που θα έχει δεχτεί τα λιγότερα γκολ.
Μάθηση και στόχος μάθησης.
· Σωστή προσέγγιση και στάση του τερματοφύλακα έτσι ώστε να μειώσει το οπτικό πεδίο του αντιπάλου.
· Τη στιγμή που γίνεται το σουτ ο τερματοφύλακας να έχει την κατάλληλη θέση ετοιμότητας και το σώμα του να έχει ισορροπία.
3) Έλεγχος των χώρων.
Ο αντίπαλος τερματοφύλακας βρίσκεται έξω από την μεγάλη περιοχή και έχει τοποθετημένες 2 μπάλες αριστερά, 2 μπάλες δεξιά και 2 μπάλες σε κεντρική θέση όπου κάνει με αυτές σέντρες ή σουτ στον τερματοφύλακα που βρίσκεται στην εστία. Ο γκολκίπερ της εστίας έχοντας την κατάλληλη τοποθέτηση, θάρρος και αποφασιστικότητα πρέπει να μπλοκάρει όλες τις μπάλες στον αέρα προσπαθώντας να μην δεχτεί γκολ και να μην ακουμπήσει η μπάλα στο έδαφος. Μετά από 6 σουτ οι τερματοφύλακες αλλάζουν θέση και καθήκοντα. Η άσκηση μπορεί να παραλλαχθεί κάνοντας 3 σέντρες από αριστερά και 3 από δεξιά. Νικητής θα είναι ο τερματοφύλακας ο οποίος θα έχει τα περισσότερα μπλοκαρίσματα.
Μάθηση και στόχος μάθησης.
· Ο τερματοφύλακας εξασκείται στο να μπλοκάρει τις σέντρες και τα σουτ και να μην επιτρέπει την μπάλα να «σκάσει» στο έδαφος στις περιπτώσεις εκείνες που η μπάλα κατευθύνεται στο χώρο ευθύνης του.
· Ο τερματοφύλακας πρέπει να έχει την σωστή θέση ετοιμότητας.
· Απόκτηση εμπειριών και εξάσκηση στον υπολογισμό και στην εκτίμηση της τροχιάς, του ύψους, και της ταχύτητας της μπάλας.
· Με θάρρος και αποφασιστικότητα η κίνηση του τερματοφύλακα πάνω στην μπάλα πριν αυτή ακουμπήσει το έδαφος.
· Με την κατάλληλη τοποθέτηση του ο τερματοφύλακας αναγκάζει τον αντίπαλο να κάνει αυτό για το οποίο είναι προετοιμασμένος ο γκολκίπερ.
4) Έναρξη της επίθεσης πετώντας την μπάλα με τα χέρια.
Οι δύο τερματοφύλακες βρίσκονται σε απόσταση 10 έως 12 μέτρα. Αριστερά και δεξιά από τον κάθε τερματοφύλακα δημιουργούμε από δύο τετράγωνα με πλευρά 4 μέτρα. Το ένα τετράγωνο από το άλλο απέχει γύρω στα 2 ή 3 μέτρα. Ο πρώτος τερματοφύλακας που ξεκινά την άσκηση πετάει τη μπάλα με τα χέρια σε ένα από τα 2 τετράγωνα και ο άλλος γκολκίπερ πρέπει να την μπλοκάρει γρήγορα και χωρίς η μπάλα να ακουμπήσει στο έδαφος.
Μετά ο άλλος τερματοφύλακας κάνει το ίδιο. Νικητής είναι αυτός ο γκολκίπερ ο οποίος θα κάνει πρώτος 5 επιτυχημένα χτυπήματα (να χτυπήσει η μπάλα στο έδαφος του τετραγώνου του αντιπάλου).
Μάθηση και στόχος μάθησης.
· Επιλογή κατάλληλης τοποθέτησης και έλεγχος του χώρου.
· Κατάλληλη θέση εκκίνησης με λυγισμένα γόνατα και μικρά γρήγορα βήματα.
· Βελτίωση του υπολογισμού της πορείας της μπάλας και γρήγορη επιλογή αποφάσεων.
· Γρήγορες και θαρραλέες επεμβάσεις, έτσι ώστε η μπάλα να μπλοκάρεται από τον τερματοφύλακα στον αέρα, πριν ακουμπήσει το έδαφος.
· Με την κατάλληλη τοποθέτηση του ο τερματοφύλακας αναγκάζει τον αντίπαλο να κάνει αυτό για το οποίο είναι προετοιμασμένος ο γκολκίπερ.
5) Απόκρουση του σουτ.
Δύο τερματοφύλακες τοποθετούνται σε απόσταση 16,5 μέτρα ή ( 11 μέτρα ), και οι οποίοι έχουν την ίδια περίπου ηλικία και ικανότητα. Ο καθένας έχει από μια μπάλα και βρίσκεται σε απόσταση όχι μεγαλύτερη των 2 μέτρων από την εστία του. Μέσα σε 3 δευτερόλεπτα ( τα οποία πρέπει να μετρώνται δυνατά ), πρέπει ταυτόχρονα ο κάθε τερματοφύλακάς να σουτάρει την μπάλα προς το αντίπαλο τέρμα, προσπαθώντας να πετύχει γκολ αλλά και να μην δεχτεί. Συνολικά πρέπει να πραγματοποιηθούν 10 σουτ εκ των οποίων τα 2 σουτ θα είναι με την μπάλα ακίνητη στο έδαφος, 2 σκροπ, 2 βολ πλανέ, και 2 προσπάθειες με το χέρι σημαδεύοντας χαμηλά και άλλες 2 με το χέρι ψηλά. Μετά από 10 προσπάθειες νικητής είναι ο τερματοφύλακας που έχει δεχτεί τα λιγότερα γκολ.
Μάθηση και στόχος μάθησης.
· Ο παίκτης πριν το σουτ πρέπει να παρατηρεί την τοποθέτηση του αντίπαλου τερματοφύλακα ( ταυτόχρονα πρέπει να δίνει και προσοχή στην κατεύθυνση της μπάλας που έρχεται στην εστία του)
· Το σουτ να είναι δυνατό με προσανατολισμό, κι ο καθένας τερματοφύλακας να βρίσκεται σε θέση ετοιμότητας.
6) Μονομαχία στη μικρή περιοχή.
Ο ένας τερματοφύλακας βρίσκεται στην εστία και ο άλλος κάνει 4 ή 5 επιθετικές ενέργειες στις οποίες πρέπει να ντριμπλάρει την μπάλα μέχρι την μικρή περιοχή και μέσα σ’αυτήν να προσπαθήσει να βάλει γκολ.
Ο τερματοφύλακας που παίζει το ρόλο του επιθετικού ξεκινάει λίγο έξω από τη γραμμή της μεγάλης περιοχής και κατευθύνεται με την μπάλα προς τα μέσα. Ο τερματοφύλακας που βρίσκεται στην εστία, πρέπει με την τοποθέτηση του και με μια επέμβαση να εμποδίσει τον επιτιθέμενο τερματοφύλακα να βάλει γκολ αλλά έχει δικαίωμα να επέμβει μόνο μέσα στα όρια της μικρής περιοχής.
Η κάθε επιθετική ενέργεια τελειώνει όταν:
· Ο επιθετικός βάλει κάποιο γκολ μέσα από τη μικρή περιοχή.
· Με κάθε φάουλ του επιθετικού.
· Με κάθε κλέψιμο της μπάλας από τον αμυνόμενο τερματοφύλακα.
· Όταν ο επιθετικός αργεί υπερβολικά και ξεπεράσει η επιθετική ενέργειά του τα 4 δευτερόλεπτα.
Κάθε φάουλ του τερματοφύλακα έχει ως συνέπεια τον καταλογισμό ενός πέναλτι.
Νικητής είναι ο τερματοφύλακας ο οποίος θα δεχτεί τα λιγότερα γκολ από τις 4 ή 5 επιθετικές ενέργειες του άλλου.
Μάθηση και στόχος μάθησης.
· Ο αμυνόμενος τερματοφύλακας κάνει γρήγορη έξοδο και με την τοποθέτησή του περιορίζει το πεδίο δράσης του επιθετικού έτσι ώστε αυτός να έχει όσο το δυνατόν λιγότερο χώρο και χρόνο για να ολοκληρώσει την ενέργειά του.
· Ο αμυνόμενος τερματοφύλακας μένει όρθιος όσο περισσότερο γίνεται.
· Με την κατάλληλη τοποθέτηση, αλλά κάνοντας και προσποιήσεις ο τερματοφύλακας αναγκάζει τον αντίπαλο να κάνει αυτό για το οποίο είναι προετοιμασμένος.
7) Εναέρια μάχη.
Δύο τερματοφύλακες τοποθετούνται δίπλα ο ένας στον άλλον πάνω στη γραμμή του τέρματος και ένας τρίτος ουδέτερος παίχτης κάνει από τα πλάγια μεγάλες μπαλιές με τα χέρια ή με τα πόδια μέσα στο τέρμα.
Οι 2 τερματοφύλακες συναγωνίζονται για το ποιος θα προλάβει να μπλοκάρει την μπάλα στον αέρα, ή θα την διώξει με την ή τις γροθιές του.
Ο ουδέτερος παίχτης κάνει 2-3 μπαλιές και από τις 2 πλευρές έξω από την μεγάλη περιοχή και άλλες 2-3 σε κεντρική θέση (με τα χέρια ή με τα πόδια).
Νικητής είναι ο τερματοφύλακας εκείνος ο οποίος θα μπλοκάρει ή θα διώξει την μπάλα τις περισσότερες φορές από τις 6 ή 9 σέντρες του ουδέτερου παίκτη.
Μάθηση και στόχος μάθησης.
· Με αυτή την άσκηση ο τερματοφύλακας εξασκείται στο άλμα που κάνει στον αέρα για να μπλοκάρει την μπάλα έχοντας την πίεση του αντίπαλου.
· Το άλμα του τερματοφύλακα πρέπει να γίνεται με το σωστό συγχρονισμό.
· Ο τερματοφύλακας πρέπει να κάνει τον κατάλληλο υπολογισμό της τροχιάς της μπάλας.
8) Ακριβής πάσα με το πόδι.
Στο ύψος περίπου του κέντρου του γηπέδου βρίσκεται ο επιτιθέμενος τερματοφύλακας ο οποίος πετάει ψηλά την μπάλα στον συνάδελφό του που βρίσκεται στην εστία. Αυτός είναι υποχρεωμένος να πιάσει τη μπάλα στον αέρα και μέσα σε 3 δευτερόλεπτα πρέπει με το πόδι να παίξει μεγάλη μπαλιά η οποία θα έχει ως στόχο να προσγειωθεί σε ένα από τα δύο σχηματισμένα τετράγωνα πλευράς 10 μέτρων. Ο επιτιθέμενος τερματοφύλακας μετά πρέπει να μπλοκάρει την μπάλα, προτού αυτή χτυπήσει στο έδαφος μέσα στην έκταση των τετραγώνων.
Συνολικά ο αμυνόμενος τερματοφύλακας πρέπει να κάνει 8 χτυπήματα εκ των οποίων τα 2 θα είναι ελεύθερα, 2 βολ πλανέ, 2 «σκροπ» και 2 ελεύθερα στις γωνίες της μικρής περιοχής. Νικητής είναι ο τερματοφύλακας εκείνος, ο οποίος θα κάνει τα περισσότερα επιτυχημένα χτυπήματα ( χτύπημα μέσα στο τετράγωνο ).
Παραλλαγή: Ο επιτιθέμενος τερματοφύλακας βρίσκεται στο ύψος των τετραγώνων και πατάει την πλάγια γραμμή του γηπέδου. Κάνει μεγάλη πάσα στον αμυνόμενο τερματοφύλακα και αυτός προσπαθεί να κατευθύνει την μπάλα στο τετράγωνο της απέναντι πλευράς. Ο επιτιθέμενος τερματοφύλακας σπριντάρει στο απέναντι τετράγωνο προσπαθώντας να μπλοκάρει την μπάλα προτού αυτή χτυπήσει μέσα σε αυτό.
Μάθηση και στόχος μάθησης.
· Ο τερματοφύλακας εξασκείται στο να κάνει μεγάλες πάσες με διαφορετικές τεχνικές, με ακρίβεια και δύναμη.
· Συσσώρευση εμπειριών από διαφορετικές καταστάσεις παιχνιδιού μέχρι να επιτευχθεί ο καθορισμένος στόχος.
· Ο τερματοφύλακας δεν πρέπει να δείχνει σε ποια κατεύθυνση θα στείλει την μπάλα.
· Οι εκτελέσεις του τερματοφύλακα να γίνονται γρήγορα.
9) Άμυνα στο τέρμα και σουτ μετά την απόκρουση.
Ο επιτιθέμενος τερματοφύλακας σουτάρει 4 μπάλες οι οποίες βρίσκονται λίγο έξω από την γραμμή της μεγάλης περιοχής προς τον τερματοφύλακα που βρίσκεται μέσα στην εστία. Αμέσως μόλις εκτελέσει το πρώτο σουτ ο επιτιθέμενος τερματοφύλακας βρίσκεται σε εγρήγορση για τυχόν απόκρουση της μπάλας για να μπορέσει να την ξανασουτάρει προς το τέρμα. Επειδή αυτό μπορεί να μην είναι εφικτό έχουμε ήδη τοποθετήσει 4 μπάλες στα 3 μέτρα περίπου έξω από την γραμμή της μικρής περιοχής και σουτάρει μία από αυτές.
Μόλις ο επιτιθέμενος τερματοφύλακας εκτελέσει το πρώτο σουτ έξω από την μεγάλη περιοχή πρέπει να σουτάρει την δεύτερη μπάλα (απόκρουση του γκολκίπερ ή αυτή που βρίσκεται στη μικρή) μέσα σε 4 δευτερόλεπτα. Συνολικά δηλαδή πρέπει να γίνουν 4 μακρινά και 4 κοντινά σουτ προς το τέρμα.
Ο αμυνόμενος τερματοφύλακας μετά την απόκρουση του πρώτου σουτ πρέπει να:
- Προλάβει τον αντίπαλό του πριν πάει πάνω στην μπάλα.
- Εάν δεν προλάβει να πάει πρώ&ta ;&o icron;ς πάνω στην μπάλα κλείνει όσο το δυνατόν καλύτερα το οπτικό πεδίο του αντιπάλου με την τοποθέτησή του
Μετά τα 8 συνολικά σουτ οι 2 τερματοφύλακες αλλάζουν θέσεις και καθήκοντα. Νικητής είναι ο τερματοφύλακας εκείνος ο οποίος μετά από τα 8 σουτ θα έχει δεχτεί τα λιγότερα γκολ.
Μάθηση και στόχος μάθησης.
- Μετά την επέμβαση του πρώτου σουτ γρήγορη τοποθέτηση για το επόμενο.
- Γρήγορες κινήσεις και γρήγορες αποφάσεις.
- Συντονισμός ικανοτήτων και κινήσεων.
10) Πέναλτι.
Ένας τερματοφύλακας βρίσκεται πάνω στη γραμμή της εστίας και ο άλλος είναι στο σημείο του πέναλτι. Ξεκινώντας ταυτόχρονα, ο τερματοφύλακας που ήταν στο σημείο του πέναλτι τρέχει γρήγορα στην εστία και ο άλλος φεύγει για το πέναλτι όπου και το εκτελεί προσπαθώντας να βάλει γκολ.
Νικητής είναι ο τερματοφύλακας εκείνος ο οποίος θα πιάσει τα περισσότερα πέναλτι σε 5 εκτελέσεις.
Μάθηση και στόχος μάθησης.
· Αυτή η άσκηση προετοιμάζει τον τερματοφύλακα για μία εκτέλεση πέναλτι.
· Ο τερματοφύλακας θα πρέπει να αυτοσυγκεντρώνεται στην μπάλα, και να μην επηρεάζεται από την στάση του σώματός του αντιπάλου κατά την εκτέλεση.
· Πρέπει να προβλέπει την πορεία της μπάλας.
· Το σώμα του τερματοφύλακα δεν πρέπει να είναι παράλληλα με τη γραμμή του τέρματος κατά την εκτέλεση του πέναλτι αλλά ελαφρώς διαγώνια, έτσι ώστε να κλείνει περισσότερο το πεδίο του σουτ, και το κορμί του τερματοφύλακα να πηγαίνει προς την μπάλα κι όχι να την περιμένει.