Για ένα αποτελεσματικό επιθετικό πρέσινγκ είναι απαραίτητη η προετοιμασία ολόκληρης της ομάδας, συμπεριλαμβανομένων και των επιθετικών. Μπορεί η ομάδα που βρίσκεται στην επίθεση και χάνει την κατοχή να μην βρίσκεται στην καλύτερη θέση να ασκήσει οργανωμένο πρέσινγκ, αλλά το μειονέκτημα αυτό αντισταθμίζεται από το γεγονός ότι ούτε ο αντίπαλος που βρίσκεται στην αντεπίθεση δεν βρίσκεται στην καλύτερη θέση να αναπτύξει οργανωμένα την επίθεση.
Μια άμεση ατομική ενέργεια πίεσης στον αντίπαλο μπορεί να καθυστερήσει την ανάπτυξη της επίθεσης του αντιπάλου, δίνοντας, έτσι, χρόνο στην ομάδα να οργανώσει καλύτερα την άμυνα. Όμως, η πίεση στον αντίπαλο κάτοχο της μπάλας, μπορεί να τον ωθήσει να παίξει γρήγορα επιθετικά, με αποτέλεσμα να μην έχουμε τον χρόνο να επιστρέψουμε στις θέσεις μας.
Στην πράξη, εάν ο αντίπαλος που έχει την μπάλα έχει γρήγορη αντίληψη και ωθεί την ομάδα του γρήγορα στην αντεπίθεση, τότε η άμεση άσκηση πίεσης μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την επιτάχυνση της αντεπίθεσης. Εάν, αντίθετα, ο αντίπαλος παίκτης που παίρνει την κατοχή είναι αργός και δεν καταφέρνει να επιταχύνει τον ρυθμό και να ωθήσει την ομάδα του προς την επίθεση, τότε η άμεση άσκηση πίεσης μπορεί να καθυστερήσει την ανάπτυξη της αντίπαλης επίθεσης.
Εκτός από το επίπεδο και τις ικανότητες του αντίπαλου παίκτη, σημαντικό είναι να λαμβάνουμε υπόψη την θέση που βρίσκεται (ζώνη γηπέδου), τις θέσεις των συμπαικτών του, την τοποθέτηση του σώματός του κτλ. Στο επιθετικό πρέσινγκ, ή καλύτερα, στο άμεσο πρέσινγκ στην επιθετική ζώνη, βασιζόμαστε περισσότερο στην ικανότητα της ομάδας να πιέζει τον αντίπαλο κάτοχο και τα στηρίγματά του και όχι στην δυνατότητα δημιουργίας καταστάσεων αριθμητικού πλεονεκτήματος. Είναι φανερό ότι ο παίκτης που παίρνει την κατοχή στο δικό του μισό, νιώθει περισσότερο την ευθύνη μιας ενδεχόμενης απώλειας της μπάλας, παρά ο παίκτης που παίζει στο αντίπαλο μισό. Συνεπώς, οι επιλογές που έχει ο αντίπαλος κάτοχος της μπάλας για έξυπνες οι χρήσιμες ενέργειες μειώνονται (για παράδειγμα, το ντριμπλάρισμα γίνεται μια ριψοκίνδυνη επιλογή και γι' αυτό δεν πραγματοποιείται), καθώς ο παίκτης εστιάζει περισσότερο στο να μη χάσει την μπάλα, παρά στο να τροφοδοτήσει την επιθετική ενέργεια. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο, μια από τις συνηθέστερες λύσεις του κατόχου της μπάλας που βρίσκεται υπό πίεση, είναι να γυρίσει την μπάλα προς τα πίσω. Σύμφωνα με αυτά, για την πραγματοποίηση ενός αποτελεσματικού άμεσου πρέσινγκ, είναι απαραίτητο να:
Ασκήσουμε πίεση στον κάτοχο της μπάλας
- Περιορίσουμε έγκαιρα τις πιθανές επιλογές του αντίπαλου κατόχου που προσπαθεί να απαλλαγεί από την πίεση με μια κοντινή πάσα σε συμπαίκτη που τον στηρίζει
- Είμαστε ικανοί στην κάλυψη των μακρινών χώρων που θα προσπαθήσει να βρει ο αντίπαλος με μακρινές μπαλιές
Πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι το πρέσινγκ στην επιθετική ζώνη μπορεί να πραγματοποιείται είτε καθ'όλη τη διάρκεια του αγώνα, είτε μόνο σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Στην πρώτη περίπτωση, το κεντρικό στοιχείο της αμυντικής στρατηγικής της ομάδας, είναι η φιλοσοφία του προπονητή, ενώ στη δεύτερη περίπτωση, η ίδια η ομάδα «διαβάζει» την τακτική της συμπεριφορά και προσαρμόζει την στρατηγική του γυρίσματος στην άμυνα με βάση συγκεκριμένους παράγοντες (πχ. η ομάδα χάνει / βρίσκεται σε αριθμητικό πλεονέκτημα / ή μένει λίγο για την λήξη και η ομάδα πρέπει να διατηρήσει το αποτέλεσμα).
Προτού εμβαθύνουμε στην ανάλυση τακτικής και στα χαρακτηριστικά του πρέσινγκ στην επιθετική ζώνη, είναι απαραίτητο να δείξουμε τις τεράστιες διαφορές μεταξύ του επιθετικού και του αμυντικού πρέσινγκ.
Αναλύοντας την τακτική συμπεριφορά των ομάδων, μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι η διάταξη των αμυντικών στην επιθετική φάση είναι μάλλον στατική και είναι πιο εύκολο να την διακρίνουμε, καθώς κινούνται με βάση προκαθορισμένες κινήσεις. Αντίθετα, στην επιθετική ζώνη, οι επιθετικοί κινούνται σε όλο το πλάτος του γηπέδου, ενώ οι μέσοι μπορούν να προωθηθούν, δημιουργώντας, έτσι, μια δυναμική κατάσταση στην οποία είναι δύσκολο να εντοπιστούν σημεία αναφοράς.
Φυσικά, αυτό συμβαίνει για προφανείς λόγους τακτικής: οι αμυντικοί -και γενικά οι παίκτες που έχουν μείνει στο αμυντικό τρίτο- βρίσκονται συνήθως σε αριθμητικό πλεονέκτημα σε σχέση με τους αντίπαλους προωθημένους παίκτες. Επομένως αρκεί καλή κυκλοφορία της μπάλας για να έχουν αρκετό χρόνο για να ελέγχουν τον χώρο. Επιπλέον, οι κινήσεις που πραγματοποιούνται στην επιθετική ζώνη δύσκολα εφαρμόζονται στην αμυντική ζώνη, καθώς συνεπάγονται μεγάλο κίνδυνο απώλειας κατοχής. Απ' την άλλη, η δυναμικότητα των παικτών είναι απαραίτητη στην επιθετική ζώνη, όταν οι παίκτες αντιμετωπίζουν οργανωμένες άμυνες που παίζουν με αριθμητικό πλεονέκτημα. Σύμφωνα με τα παραπάνω, είναι πιο λογικό να ψάξουμε για σημεία αναφοράς για το επιθετικό πρέσινγκ, παρά για το αμυντικό πρέσινγκ. Φυσικά, τίθεται ο περιορισμός ότι, για να μπορέσουμε να ασκήσουμε το επιθετικό πρέσινγκ, είναι απαραίτητο η μπάλα να μένει σε συγκεκριμένες ζώνες του γηπέδου, η διάταξη της ομάδας να είναι οργανωμένη και η άμυνα που έχει προωθηθεί στη σέντρα να έχει κλείσει στις ανάλογες αποστάσεις.
Και πάλι όμως, πέρα από τις ικανότητές μας να εφαρμόζουμε όλα αυτά, στην πράξη η εφαρμογή του επιθετικού πρέσινγκ μπορεί να είναι δύσκολη, αν η αντίπαλη ομάδα καταφεύγει συνεχώς στις βαθιές μπαλιές, προσπαθώντας να παρακάμψει το κέντρο. Πάνω απ' όλα, για να είναι αποτελεσματικό το επιθετικό πρέσινγκ, η ομάδα πρέπει να είναι ελαστική όταν πιέζεται ψηλά και, πάνω απ' όλα, πρέπει οι παίκτες να είναι καλοί στην αρνητική μετάβαση (μετάβαση από την επιθετική στην αμυντική φάση), ώστε να εμποδίζουν την ανάπτυξη και οργάνωση της αντίπαλης επίθεσης. Είδαμε πριν πώς ντουμπλάροντας τον κάτοχο της μπάλας (ο οποίος, δεδομένης της ζώνης που βρίσκεται δεν έχει μεγάλο περιθώριο επιλογών) είναι σημαντικό να υπάρχει συγχρονισμός στο πρέσινγκ. Όταν ένας παίκτης ασκεί πίεση σε έναν αντίπαλο, οι συμπαίκτες του πρέπει να κόψουν τα πιθανά στηρίγματα για κοντινές ή μακρινές πάσες. Η πραγματική δυσκολία στην οργάνωση ενός αποτελεσματικού πρέσινγκ στην επιθετική ζώνη έγκειται ακριβώς στη δυνατότητα συγχρονισμού και συνεργασίας της ομάδας.
Ένας τρόπος για την αποτελεσματική κάλυψη ενδεχόμενων ελλείψεων στον συγχρονισμό, είναι όλοι οι παίκτες της ομάδας να αμύνονται με τον πιο επιθετικό τρόπο σε κάθε ζώνη του γηπέδου. Η άσκηση του μέγιστου επιπέδου πίεσης στον αντίπαλο συνεπάγεται (πέρα από το να τον υποχρεώσουμε να παίζει με τον δικό μας ρυθμό) την επιβράδυνση του ατομικού παιχνιδιού και συνεπώς ολόκληρης της ομάδας. Η επιβράδυνση αυτή παρουσιάζει για μας το πλεονέκτημα ότι κερδίζουμε χρόνο για το ανέβασμα και έχουμε μικρότερες πιθανότητες να μείνουμε πίσω. Ανακεφαλαιώνοντας, μπορούμε να πούμε ότι οι σημαντικότεροι παράγοντες για μια ιδανική εφαρμογή του πρέσινγκ στην επιθετική ζώνη είναι:
- Συγχρονισμός της ομάδας
- Γρήγορη αρνητική μετάβαση και προσαρμογή στις διάφορες τακτικές καταστάσεις
- Επιθετικότητα
Από άποψη στρατηγικής, για την οργάνωση ενός ακριβούς και αποδοτικού πρέσινγκ στην επιθετική ζώνη, είναι απαραίτητο να διαμορφώσουμε τον σχηματισμό της ομάδας σύμφωνα με το μοντέλο τακτικής που είναι πιο κατάλληλο για την αντιμετώπιση του αντιπάλου. Συγκεκριμένα πρέπει να:
- · Αναλύσουμε την γραμμή της άμυνας (αριθμός, διάταξη παικτών)
- · Να μελετήσουμε τις κινήσεις και τα ανοίγματα που ψάχνει ολόκληρη η αντίπαλη ομάδα που αμύνεται, ώστε να τοποθετήσουμε την ομάδα μας με τρόπο που να κλείνει αποτελεσματικά τις επιλογές των αντιπάλων που φεύγουν στην αντεπίθεση.
Εάν, για παράδειγμα, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε έναν αντίπαλο που παρατάσσεται με 4-3-3, είναι σημαντικό, για να μεγιστοποιήσουμε την αποτελεσματικότητα του πρέσινγκ στην επιθετική ζώνη, να κλείσουμε τους παίκτες και τις γραμμές μεταβίβασης, όπως στο σχήμα.
Οι εξωτερικοί αμυντικοί (σημεία αναφοράς στους οποίους στηρίζονται οι αμυντικοί του άξονα για την καλή κυκλοφορία της μπάλας) και ο κεντρικός μέσος (βασικός ηγέτης στην ανάπτυξη της επίθεσης), είναι οι βασικοί παίκτες που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε.
Εκτός, όμως, από το να αντιμετωπίσουμε τους παίκτες στους οποίους πρέπει να ασκήσουμε το πρέσινγκ, θα πρέπει να δείξουμε με σαφήνεια στους παίκτες τις γραμμές μεταβιβάσεων που θα πρέπει να κλείσουμε για να δυσκολέψουμε την ανάπτυξη της αντίπαλης επίθεσης. Για παράδειγμα, αν έχει την μπάλα ο δεξιός αμυντικός 2, οι αντίπαλοι που θα πρέπει να κλείσουμε είναι:
- · Ο κεντρικός αμυντικός στήριξης (6)
- · Οι παίκτες του κέντρου που δρουν ως εσωτερικά στηρίγματα (8 & 4)
- · Ο δεξιός (πτέρυγα) (7) στα πλάγια
- · Ο κεντροεπιθετικός (9) που δρα ως προωθημένο σημείο αναφοράς στον άξονα
Αν για να ασκήσουμε το αμυντικό πρέσινγκ είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις κινήσεις ξερμαρκαρίσματος που αναζητούν οι επιθετικοί, καθώς και τις κινήσεις προώθησης των μέσων, για το πρέσινγκ στην επιθετική ζώνη είναι βασικό να εντοπίζουμε τα σημεία αναφοράς των αντιπάλων (επικίνδυνες θέσεις στήριξης για την ανάπτυξη της επίθεσης) και τις γραμμές μεταβιβάσεων που πρέπει να καλύψουμε.
