Οι 2 μορφές αμυντικής συνεργασίας, η απλή κάλυψη και το πρεσάρισμα με 2 παίκτες πάνω σε έναν αντίπαλο, είναι οι τρόποι με τους οποίους ένας αμυντικός της ομάδας μας, που προσπαθεί να κλέψει τη μπάλα, συνεργάζεται με έναν ή περισσότερους συμπαίκτες του.
Αυτές οι μορφές μπορεί να λειτουργούν με εναλλασσόμενο τρόπο π.χ. αν δεν μπορεί να γίνει το πρεσάρισμα με 2 παίκτες πάνω στον κάτοχο της μπάλας τότε πραγματοποιείται η κάλυψη, και αντίστροφα.
Αλληλοκάλυψη και ζεύγη παικτών
Η κάλυψη.
Η κάλυψη, προσφέρει ασφάλεια σε έναν αμυντικό που πιέζει τον κάτοχο της μπάλας γιατί ακόμα και αν τον περάσει ο αντίπαλος, υπάρχει σε κοντινή απόσταση ένας συμπαίκτης του ο οποίος είναι έτοιμος να επέμβει. Η βασική αρχή είναι πως, για να είναι ικανοί οι παίκτες να αμύνονται και πάνω απ'όλα να υπάρχει κάλυψη θα πρέπει όλοι να βρίσκονται πίσω από την νοητή προέκταση της μπάλας.
Επομένως όπως φαίνεται στο σχήμα 1 ο αμυνόμενος παίκτης Α που αντιμετωπίζει τον επιθετικό 1, καλύπτεται από τον Β και ο Β καλύπτεται από τον Γ.
Σχήμα 1
Παραδοσιακά όταν η ομάδα παίζει μαν του μαν η κάλυψη παρέχεται από τον λίμπερο ο οποίος κρατάει κάποιο βάθος για να στηρίξει τον συμπαίκτη που αντιμετωπίζει τον κάτοχο της μπάλας.
Το σύγχρονο ποδόσφαιρο όμως στηρίζεται περισσότερο στη συνεργασία των παικτών και στις καλύψεις χώρων, στηρίζοντας έτσι ο καθένας τον συμπαίκτη που βρίσκεται δίπλα του σχήμα 2.
Σχήμα 2
Επίσης πρέπει να αναφέρουμε πως η ιδανική κάλυψη επιτυγχάνεται όταν οι παίκτες βρίσκονται τοποθετημένοι διαγώνια ανάλογα με την θέση του πρώτου αμυνόμενου που πρεσάρει τον αντίπαλο που έχει τη μπάλα. Η λεγόμενη διαγώνια κάλυψη είναι περισσότερο ορατή στην διάταξη μιας ομάδας που χρησιμοποιεί την άμυνα ζώνης όπως φαίνεται στο σχήμα 3.
Σχήμα 3
Σε αυτό το σχήμα έχουμε 4 αμυντικούς όπου ο Α πιέζει τον επιτιθέμενο παίκτη 1 καλυπτόμενος από τον Β, ενώ ο Β στηρίζεται από τον Γ, και ο Γ από τον Δ. Η συγκεκριμένη διάταξη αποτελείται από 2 γραμμές κάλυψης σε αντίθεση με το σχήμα 4 όπου έχουμε την ίδια κατάσταση με 1 γραμμή κάλυψης όμως.
Σχήμα 4
Υπάρχουν αρκετοί προπονητές οι οποίοι εφαρμόζουν τις 2 γραμμές κάλυψης και άλλοι που χρησιμοποιούν την 1 γραμμή στην άμυνα ζώνης. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα υπάρχουν και στις δύο περιπτώσεις και ο καθένας μπορεί να εφαρμόσει όποια θεωρεί ότι ταιριάζει περισσότερο στο στυλ της ομάδας του.
Το πρεσάρισμα με 2 παίκτες πάνω σε έναν αντίπαλο.
Πολύ συχνά βλέπουμε έναν παίχτη που έχει τη μπάλα να πρεσάρεται από 2 αμυντικούς. Οι κανονισμοί το επιτρέπουν εφόσον δεν γίνεται φάουλ από τους αμυντικούς. Το πρεσάρισμα με 2 εφαρμόζεται όταν ένας παίκτης της αντίπαλης ομάδας είναι πολύ καλός στο ντριμπλάρισμα ή στο 1 εναντίον 1. Συνήθως αυτό είναι το πιο ισχυρό όπλο των προπονητών όταν θέλουν να εξουδετερώσουν έναν ποδοσφαιριστή ο οποίος έχει ιδιαίτερες ικανότητες και είναι πολύ επικίνδυνος.
Στο σχήμα 5 βλέπουμε την διάταξη της αμυντικής λειτουργίας όταν ο αντίπαλος 1 πρεσάρεται από τον Α και τον Β Επίσης κάποιες ομάδες που εφαρμόζουν ασφυκτική πίεση στον αντίπαλο το χρησιμοποιούν αρκετά συχνά.
Σχήμα 5
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα κενά που μπορεί να δημιουργηθούν, γι'αυτό απαραίτητη είναι η συνεργασία και η συνεννόηση των παικτών στις μετατοπίσεις τους. Για προφανείς λόγους, ο παίκτης που θα έρθει για να βοηθήσει στο πρεσάρισμα θα είναι αυτός που βρίσκεται πιο κοντά στο σημείο δράσης. Η ομάδα θα πρέπει να λειτουργεί με μηχανικό τρόπο για να μην δημιουργηθούν «τρύπες» όπως αναφέραμε και πριν στον αμυντικό σχηματισμό. Επίσης το πρεσάρισμα με 2 πραγματοποιείται όταν ένας αντίπαλος επιθετικός εισέρχεται στο πεδίο ευθύνης της ζώνης. Οι περισσότεροι προπονητές χρησιμοποιούν το συστηματικό πρεσάρισμα με ζεύγος 2 παικτών αποτελούμενο από έναν αμυντικό και έναν μέσο, όταν ένας αντίπαλος επιθετικός κατεβαίνει με τη μπάλα (σχήμα 6).
Σχήμα 6
Στη διάταξη του 4-4-2 που φαίνεται στο σχήμα 7, τα ζευγάρια παικτών που μπορούν να δημιουργηθούν για την πίεση ενός αντιπάλου είναι τα εξής: Ο παίκτης 2 με τον 7, ο 4 με τον 5, ο 8 με τον 6, και ο 3 με τον 10.
Σχήμα 7
Μία περίπτωση που συνδυάζεται η κάλυψη και το πρεσάρισμα με 2 παίκτες πάνω σε έναν αντίπαλο φαίνεται στο σχήμα 8 στο οποίο ο αντίπαλος επιθετικός που έχει τη μπάλα πιέζεται από το ζεύγος του 2 με τον 7 και οι υπόλοιποι αμυντικοί ( 5, 6, και 3 ) παρέχουν κάλυψη.
Σχήμα 8