Πέτρος Κένερ – Πωλ Σεμπάουερ
«Θέλω να είμαι η καλύτερη έκδοση του εαυτού μου»
Τι διακρίνει έναν καλό προπονητή; «Όταν δεν υπάρχει λύση… αυτοσχεδιάζει»
Τι διακρίνει έναν καλό προπονητή;
Οι απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα πολλές…
Παίκτες, παράγοντες, οι ίδιοι οι προπονητές όλων των τμημάτων και κατηγοριών έχουν μια δική τους άποψη για το τι διακρίνει έναν καλό προπονητή. Ο κάθε προπονητής έχει τις δικές του δυνατότητες και αδυναμίες, τις οποίες παρέχει στη συνεργασία του με την ομάδα.
Ένας καλός προπονητής ξέρει να καθοδηγεί ανθρώπους.
Δουλεύει ισότιμα με τους ποδοσφαιριστές του και καταφέρνει
να τους πλησιάσει τον καθένα ξεχωριστά.
Μπορούμε άραγε να κάνουμε μία γενική σύγκριση;
Μπορεί να εκτιμηθεί ο ρόλος του προπονητή στις διάφορες εργασίες;
Ο «Προπονητής Ποδοσφαίρου» θα προσπαθήσει να απαντήσει σε ορισμένα από τα άνω ερωτήματα.
Καταρχήν θα πρέπει να διαφοροποιήσουμε λίγο το ερώτημα =το τι διακρίνει έναν καλό προπονητή;= ως προς αυτό που ενδιαφέρει τον καθέναν από εμάς και να θέσουμε την ερώτηση προς τον εαυτό μας:
Τι θα κάνει εμένα καλύτερο προπονητή;
Λέμε συχνά ότι ο προπονητής πρέπει να έχει τεχνογνωσία, μεταδοτικότητα, καθοδήγηση και πολλά άλλα. Θα προσπαθήσουμε, κωδικοποιώντας όλα αυτά, να θέσουμε τέσσερα βασικά σημεία-κατηγορίες στα οποία πρέπει να δώσουμε μεγάλη βάση: Ικανότητα, Αξιοπιστία, Αλληλεγγύη, Οργάνωση.
Προσωπικά κατανοούμε ότι είναι αδύνατον να μπορέσουμε να πιάσουμε το 100% σε όλες τις κατηγορίες. Αλλά, θα πρέπει να προσπαθούμε πάντα να πιάνουμε το maximum σε αυτές.
Ο καλός προπονητής εκτιμά και σέβεται τους παίκτες του,
και συναντά με σεβασμό τον αντίπαλο, τους συναδέλφους του,
τους διαιτητές, τους φροντιστές, τους…
Ικανότητα
Προσπάθησε πάντα να είσαι η καλύτερη έκδοση τού εαυτού σου!
Στην ερώτηση τι διακρίνει έναν καλό προπονητή, οι περισσότεροι απαντούν τεχνογνωσία. Δεν είναι θέμα σωστού ή λάθους, αλλά θα θέλαμε ξεφεύγοντας από τα τετριμμένα, να θεωρήσουμε ότι σημαντικότερο από όλα είναι η φιλοσοφία και ο τρόπος σκέψης του προπονητή. Πρώτα για τον εαυτό του και μετά για όλους τους άλλους. Ο προπονητής πρώτος πρέπει να σκέφτεται «θέλω να είμαι η καλύτερη έκδοση του εαυτού μου, να είμαι αυθεντικός». Μέσα από αυτό δεν χρειάζεται να τα συγχωρώ όλα. Άλλωστε δεν περιμένουμε τίποτα λιγότερο από τους παίκτες μας. Προσπαθούμε να τους φέρουμε στο 100% των δυνατοτήτων τους, να τους αναπτύξουμε και να τους εξελίξουμε. Όπως μεταχειριζόμαστε τους παίκτες μας θα πρέπει να μεταχειριστούμε και τον εαυτό μας.
Ο καλός προπονητής
βλέπει την εξέλιξη της απόδοσης
και γνωρίζει ότι η επιτυχία θα έρθει
μέσα από τις δικές του ενέργειες
Ένας καλός προπονητής έχει πάντα διάθεση να μαθαίνει. Έχει και υψηλές απαιτήσεις από τον εαυτό του. Θα προσπαθήσει πάντα η επόμενη προπονητική ενότητα να είναι η καλύτερη που έχει κάνει ποτέ. Έτσι, πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένος στο γήπεδο. Και μετά την προπονητική ενότητα να θέτει το ερώτημα: «Ήταν πραγματικά η καλύτερη; Και γιατί δεν ήτανε; Πώς την επόμενη φορά θα είναι η καλύτερη»; Ή θα πει «Ναι, σήμερα ήταν πραγματικά μία καλή ενότητα». Αλλά, θα πρέπει να το αιτιολογήσει. Και στις δύο περιπτώσεις πρέπει να κάνει καλή αυτοκριτική, να προσπαθήσει να βρει ποια ήταν τα λάθη του, για να μπορέσει να καταλάβει τι πήγε στραβά. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να εξελιχθούμε ως προπονητές.
Ένας καλός προπονητής έχει εξειδικευμένες γνώσεις
γνωρίζει από ποδόσφαιρο και
ξέρει πως να μεταφέρει τις ιδέες του
Το να κατανοήσουμε το τι πήγε στραβά είναι σχετικά εύκολο. Σκοπός είναι να βρούμε το σωστό τρόπο και να δουλέψουμε με αυτόν ώστε να γίνουμε καλύτεροι. Κάποιες στιγμές φαίνεται ότι δεν υπάρχει λύση. Εκεί… αυτοσχεδιάστε. Ίσως οι νέοι προπονητές να το φοβούνται λίγο, αλλά το σίγουρο είναι ένα: και ο αυτοσχεδιασμός θέλει προπόνηση…
Η δυσκολία έρχεται όταν όλα πάνε καλά και πρέπει να γίνουμε ακόμα καλύτεροι. Είναι καλό να βλέπουμε, να αναγνωρίζουμε τα λάθη μας, να εξελισσόμαστε. Αλλά, φανταστείτε τον εαυτό σας να έχετε τη συνταγή όταν όλα πηγαίνουν καλά, και να μπορείτε να βρείτε τρόπους να γίνεστε ακόμα καλύτεροι. Εκεί… είμαστε πια καλύτεροι και στο να γινόμαστε καλύτεροι.
Αξιοπιστία
Πάντα να παίρνουμε τις αποφάσεις με διαφάνεια.
Οι παίκτες γενικά δεν έχουν πρόβλημα με τις αποφάσεις που παίρνει ο προπονητής. Έχουν όμως πρόβλημα με τις αποδείξεις και τις δικαιολογίες που φέρνει για την απόφαση. Όλοι εμείς που ασχολούμαστε με το ποδόσφαιρο ξέρουμε το πρόβλημα. Υπάρχει μόνο ένας συγκεκριμένος αριθμός παικτών ξεκινούν στον αγώνα. Τα προβλήματα ξεκινάνε εάν ο προπονητής δεν μπορεί να δικαιολογήσει τις αποφάσεις του για το ποιος παίζει και ποιος όχι. Αυτό το πρόβλημα μας ακολουθεί σε όλα τα ηλικιακά τμήματα. Οι αρνητικές εκφράσεις των παικτών είναι, συνήθως, ο ελλιπής διάλογος του παίκτη με τον προπονητή, και ο κάθε ένας παίκτης το παίρνει επί προσωπικού: «ο προπονητής δεν μιλάει μαζί μου».
Ο καλός προπονητής είναι αυθεντικός.
Δεν παίζει παιχνίδια και δεν κοροϊδεύει.
Βλέπει την προσωπική του εξέλιξη να μην έχει τελειώσει ποτέ
και προσπαθεί πάντα να την εξελίξει.
Ακόμα και τις αρνητικές αποφάσεις θα κατανοήσει ο ποδοσφαιριστής καλύτερα, εάν υπάρχει μία επαφή με τον προπονητή του. Ο παίκτης καταλαβαίνει ότι έχει αξία για τον προπονητή του όταν υπάρχει μια επικοινωνία μεταξύ τους, ιδιαίτερα στα παιδικά τμήματα. Εάν όμως ο προπονητής παραμελήσει τον ποδοσφαιριστή, τότε στις κουβέντες μεταξύ των ποδοσφαιριστών σε ότι αφορά τον προπονητή, ο ποδοσφαιριστής θα εκφραστεί με «δηλητήριο». Ο προπονητής πρέπει να πάρει αποφάσεις και πρέπει μέσα από αυτές να είναι τολμηρός. Αλλά, θα πρέπει να προσέχει αυτές οι αποφάσεις να είναι δικαιολογημένες και να κατανοήσει ότι ο ποδοσφαιριστής έχει το δικαίωμα της άποψης.
Σε πολλές περιπτώσεις, όταν κάνουμε επιλογή παικτών στο ξεκίνημα μιας περιόδου, δεν παίρνουμε μία άμεση απόφαση με τη δικαιολογία «πρέπει να δω καλύτερα αυτό τον παίκτη, διότι δεν είμαι σίγουρος». Αυτό απλώς παρατείνει την παραμονή του παίκτη στην ομάδα, ενός παίκτη ο οποίος δεν είναι στο επίπεδο των υπόλοιπων ποδοσφαιριστών. Πρέπει να έχουμε το θάρρος να αντιμετωπίσουμε το συγκεκριμένο ποδοσφαιριστή και να του εξηγήσουμε ποιες είναι οι αδυναμίες του, και τουλάχιστον να του τεκμηριώσουμε ότι δεν είναι στο επίπεδο των υπόλοιπων.
Ο κάθε προπονητής θα κάνει λάθη. Είναι ικανότητα να τα παραδεχόμαστε και να μαθαίνουμε από αυτά. Θα κερδίζει σε αξιοπιστία στους ποδοσφαιριστές και τα μέλη της ομάδας του, όταν παραδέχεται ότι έκανε λάθος. Κάνοντας λάθη μαθαίνουμε, γινόμαστε καλύτεροι, φτάνει να τα παραδεχτούμε και να μαθαίνουμε από αυτά. Είναι σημαντικό να είμαστε ειλικρινείς με τους ποδοσφαιριστές μας, αλλά και με τον εαυτό μας.
Παραδέξου ότι έκανες λάθος
δείξε σεβασμό
Κράτα αυτά που σου εμπιστεύτηκαν για σένα
Αλληλεγγύη
Πριν μερικά χρόνια, στην Αγγλία, θέσανε στους ποδοσφαιριστές της Πρέμιερ Λιγκ το ερώτημα, τι περιμένουν από τον προπονητή τους; Οι πιο σημαντικές απαντήσεις ήταν: εμπιστοσύνη, σεβασμό και να έχουν μία επαφή μεταξύ τους. Δεν θέλουν τον προπονητή ως φίλο, αλλά ως μία ηγετική προσωπικότητα.
Να είσαι πάντα ανοιχτός να ακούς
να είσαι πάντα έτοιμος να επαινέσεις
ρώτα να μαθαίνεις
Η αλήθεια είναι ότι για τα ελληνικά δεδομένα υπάρχει μεγαλύτερος βαθμός δυσκολίας, διότι αρκετές ομάδες αλλάζουν προπονητή κάθε 2-3 μήνες. Όλα ξεκινούν από την αρχή και δεν υπάρχει η πολυτέλεια του χρόνου που υπάρχει λ.χ. στην προετοιμασία.
Για να είστε παρόντες και μετά από 2-3 μήνες, πρέπει να έρθετε κοντά με τον κάθε παίκτη. Να βρίσκετε τρόπο και χρόνο για να μιλάτε με τον κάθε ένα ξεχωριστά. Μια καλή στιγμή για ολιγόλεπτη συζήτηση είναι όταν πηγαίνουμε από τα αποδυτήρια στο γήπεδο. Εδώ μπορεί σχεδόν πάντα ο προπονητής να κάνει μικρές κουβέντες με τους ποδοσφαιριστές του, όπως: «κράτησες πάρα πολύ καλά τη θέση σου το τελευταίο παιχνίδι» ή «θα μπορούσες να είχες προβλέψει την κίνηση του αντιπάλου στη συγκεκριμένη φάση». Ακόμα, μπορούμε να δείχνουμε ενδιαφέρον για την υγεία του: «Σε βλέπω και κουτσαίνεις λίγο, έχεις πρόβλημα»; Με τους νεαρούς ποδοσφαιριστές μας να δείχνουμε ενδιαφέρον για το σχολείο τους: «Άκουσα στα αποδυτήρια ότι σήμερα είχατε δύσκολο διαγώνισμα; Πως πήγες; Και εκεί σε θέλω καλό».
Λύσε προβλήματα,
βοήθησε άλλους,
να είσαι πάντα ανοιχτός σε καινούργια μάθηση, σε καινούργια πράγματα.
Ο παίκτης αποκτά εμπιστοσύνη όταν ο προπονητής μιλάει προσωπικά μαζί του. Καταλαβαίνει ότι τον πρόσεξε στο παιχνίδι και νιώθει ότι κατανοεί τα προβλήματα του, σε θέματα υγείας, ή στην περίπτωση του μαθητή ότι ενδιαφέρεται για το σχολείο και δεν προσέχει μόνο το ποδόσφαιρο.
Σε κάτι τέτοιες καταστάσεις ο προπονητής δείχνει την αλληλεγγύη του και εκτός γηπέδου. Μπορεί μέσα από αυτές τις μικρές φάσεις της επαφής με τον παίκτη του να χτίσει την αναγκαία βάση για εμπιστοσύνη και μιας καλύτερης απόδοσης. Ένας προπονητής μπορεί να σχεδιάσει την καλύτερη προπονητική ενότητα του κόσμου, εάν όμως δεν έχει καλή επαφή με τους ποδοσφαιριστές του, ούτε αυτή δεν θα λειτουργήσει και απλά δεν θα έχει επιτυχία.
Ο προπονητής πρέπει πάντα να αναρωτιέται: «γιατί την κάνω αυτή τη δουλειά; Εάν δεν την έκανα το Σαββατοκύριακο θα είχα περισσότερο χρόνο για την οικογένειά μου. Δεν θα πήγαινα στην προπόνηση, θα έβλεπα και καμιά σειρά στην τηλεόραση, αντ’ αυτού όμως είμαι προπονητής ποδοσφαίρου». Όποιος μπορεί να δώσει την απάντηση, ότι μέσω αυτού αισθάνεται ζωντανός όταν είναι σε επαφή με τους ποδοσφαιριστές του, ότι ευχαριστιέται όταν παρακολουθεί την εξέλιξή τους, ότι πηγαίνει στην προπόνηση με χαρά και έχει μια καλή επαφή με όλο τον περίγυρο της ομάδας, τότε σίγουρα είναι σε καλό δρόμο. Εάν είμαστε ειλικρινείς σε αυτή την απάντηση, τότε είναι δεδομένη και η δική μας εξέλιξη ως προπονητή.
Οι προπονητές των υποδομών δεν πρέπει να ξεχνάνε και τον παράγοντα γονέα. Ο γονέας θέλει να παίζει το παιδί του. Εάν συμβαίνει αυτό, καλός ο προπονητής και δεν θα υποπέσει στις κριτικές των γονέων. Εάν όμως δεν παίζει, τότε γρήγορα έχουμε γκρίνια. Εάν δεν υπάρχει μια επικοινωνία με τον γονέα, τότε θα έχουμε δημιουργήσει προβλήματα στον ποδοσφαιριστή.
Κράτα τις υποσχέσεις σου
να είσαι πάντα ανοιχτός για μία συζήτηση
να είσαι στην ώρα σου,
να αναλαμβάνεις την ευθύνη
Οργάνωση
Οργανώσου
Να είσαι πάντα οργανωμένος. Η δομή που έχουμε στο μυαλό μας φέρνει και τη δομή στις αποφάσεις και τις πράξεις μας. Εάν οι πράξεις μας είναι με δομή, οργανωμένες, αυτό φαίνεται στον τρόπο της δουλειάς μας στην προπόνηση. Γι αυτό πρέπει να θυμόμαστε, όσο απλό και αν ακούγεται, ότι χωρίς οργάνωση είναι αδύνατον να πετύχουμε. Είναι χαρακτηριστικό το σλόγκαν των μεγάλων ευρωπαϊκών ακαδημιών, ότι η προπονητική ενότητα έχει ξεκινήσει όταν ο ποδοσφαιριστής πατάει γήπεδο. Ο παίκτης ξέρει: «τώρα ξεκινάμε».
Η πρώτη εντύπωση είναι που θα κρίνει παρά πολλά. Εάν οι παίκτες δουν ότι ο προπονητής είναι ακόμα απασχολημένος με το να «χτίσει» την ενότητα, ότι προσπαθεί τώρα να στήσει την προπόνηση, τότε, δεν περιμένουν πολλά από αυτήν την ενότητα. Οι παίκτες καταλαβαίνουν ότι ο προπονητής δεν είναι 100% έτοιμος και αφού δεν είναι ο προπονητής γιατί πρέπει να είναι αυτοί;
Οι απαιτήσεις προς τον ερασιτέχνη προπονητή είναι υψηλές. Πρέπει μετά τη δουλειά του να είναι στην ώρα του στο γήπεδο, να έχει προετοιμάσει την ενότητα με μία σωστή δομή, έτσι ώστε να μην χρειάζονται αναμονές για να την εκτέλεση. Ο ποδοσφαιριστής πρέπει να καταλαβαίνει ότι μόλις πατάει γήπεδο η προπόνηση ξεκινά. Οι περισσότεροι ξέρουμε ότι στην πράξη δεν γίνεται πάντα αυτό, αλλά, αυτό πρέπει να είναι ο στόχος ενός καλού προπονητή. Αν μη τι άλλο όμως, μπορεί κάποιες φορές να μην έχουμε έτοιμη προπονητική μονάδα, δεν είναι δυνατόν λ.χ. να μην έχουμε στο σχεδιασμό εφεδρικές μπάλες και να χάνουμε πολύτιμο χρόνο. Μέσα από μια καλή οργάνωση της προπόνησης θα γίνει και η ποιότητα της προπόνησης πολύ καλύτερη.
Ένας καλός προπονητής είναι και παραμένει περίεργος.
Θέτει ερωτήσεις και προσπαθεί να φτιάξει μία εικόνα.
Είναι ανοιχτός σε άλλες γνώμες και απόψεις
Συνοψίζοντας:
Ο καλός προπονητής χτίζει τη σχέση με τους παίκτες του: τους γνωρίζει καλά, τους ακούει, ενδιαφέρεται, τους κατανοεί και τους υποστηρίζει.
Δείχνει εμπιστοσύνη στους παίκτες του: βοηθά τον παίκτη να αυτονομηθεί, να νιώσει αυτοπεποίθηση, να μη φοβάται να πάρει ρίσκο.
Δημιουργεί ένα θετικό περιβάλλον: προωθεί τη δημιουργία σχέσεων μεταξύ των παικτών, τη συνοχή της ομάδας με κοινούς στόχους, αξίες και κίνητρα.
Λειτουργεί και ως συνεργάτης: συζητά, θέτει στόχους μαζί με τους ποδοσφαιριστές, αποφασίζει μεν, δικαιολογεί δε και δεν διατάζει απλά.
Σέβεται τον παίκτη: δεν φωνάζει, δεν κρίνει δημόσια, δεν υποτιμά τον παίκτη. Τον επιβραβεύει για την προσπάθεια.
Προωθεί την υγεία του παίκτη: ενδιαφέρεται εξίσου για τη σωματική και ψυχική υγεία του παίκτη.
Λειτουργεί ως θετικό πρότυπο: λειτουργεί ως παράδειγμα προς μίμηση, μέσω των λεγομένων του και των πράξεων του.
Είναι σημαντικό λοιπόν, ένας προπονητής να μην εστιάζει μόνο στο τεχνικό-τακτικό κομμάτι της προπόνησης, αλλά και στο πνευματικό. Να προπονεί και να εκπαιδεύει τους παίκτες σε όλα τα επίπεδα που εμπλέκονται και επηρεάζουν την απόδοση, αλλά και τη γενικότερη ευεξία και εξέλιξη ενός παίκτη. Και μέσα σε όλα αυτά, να ελέγχει και να αξιολογεί τον εαυτό του συνεχώς, προκειμένου να είναι πρότυπο για τους παίκτες του –και όχι μόνο– μέσα και έξω από το γήπεδο.
ΠΚ – ΠΣ
